सिमेंट उद्योग Cement Udyog

आधुनिकीकरणाने ग्रामीण आणि शहरी दोन्ही भाग व्यापले आहेत. त्यामुळे शहरांमध्ये Cement काँक्रीटच्या इमारतींची जंगले तयार झाली आहेत. कोट्यवधी रुपये Cement उद्योगात उलाढाल होत आहे. Cement उत्पादन उद्योगांमध्ये जास्त मागणीमुळे निश्चित फायदे आहेत. देशाच्या अर्थव्यवस्थेत Cement -उद्योगाचे चांगले सहकार्य लाभले आहे.

आजपर्यंत Cement उद्योगांमध्ये फक्त मोठे प्रकल्प तयार होत होते. पण आज लहान-लहान Cement प्रकल्पांना प्रेरणा देऊन लहान व मध्यम आकाराचे Cement प्रकल्प सुरू होत आहेत. छोट्या Cement प्रकल्पांमध्ये व्ही. एस तंत्रज्ञान वापर केले आहे.

वाढत्या शहरीकरणामुळे ग्रामीण भागातील लोकांचे जीवनमान बदलत आहे. घरापर्यंत साध्या मातीच्या ऐवजी Cement काँक्रीटचे रस्ते जात असून त्या ठिकाणी Cement काँक्रीटची घरे बांधली जात आहेत. घराच्या बांधकामाचा सर्वात महत्त्वाचा भाग म्हणजे Cement आज Cement शिवाय बांधकामाचे काम होत नाही अशी परिस्थिती आहे. बहुमजली इमारती, अपार्टमेंट, बंगले, घरे, रो-हाऊस, उड्डाण पूल, धरणे, मार्ग, पूल अशा प्रत्येक बांधकामासाठी Cement ला मोठी मागणी आहे.

Cement उत्पादनासाठी प्रमुख कच्चा माल म्हणजे चुंखरीचा दगड आहे. चुनखडी दगड आपल्या देशातील बहुतेक राज्यांमध्ये आढळतात. चुनखडीच्या उपलब्धतेमुळे दगडखाणीच्या आसपास Cement उत्पादनाचे प्रकल्प सुरू झाले. जिथे कमी दर्जाची चुनखडी उपलब्ध आहे तेथे Cement चे छोटे प्रकल्प सुरू करावेत, अशी शक्यता दिसते. Cement विक्रीसाठी देशाच्या प्रत्येक भागात ग्राहकांच्या उपलब्धतेसह ते विकण्यासाठी जवळपासचे मार्केट शोधा. उत्पादन खर्चामुळे त्यांचा समतोल साधून वाहतूक खर्च कमी करून माल स्वस्तात विकता येतो.

वाहतूक खर्च - कमी उत्पादनामुळे कमी दरात विक्री करता येते. चांगल्या दर्जाचे Cement उत्पादन करून वाहतूक खर्च कमी करू शकतो. प्रतिस्पर्धी उत्पादनांपेक्षा किंमत थोडी कमी ठेवेल त्यामुळे मागणीही वाढणार आहे. पोर्टलॅंड Cement उत्पादनासाठी बॉक्साइट, लेटराइट, सी शेल त्यांच्यासाठी कोळसा, तेल, मऊ साहित्य आणि चुनखडी आवश्यक आहेत. Cement च्या सेटिंग वेळ वाढवण्यासाठी, त्यात जिप्सम जोडला जातो. Cement च्या छोट्या प्रकल्पातही उच्च दर्जाचे Cement तयार केले आहे. सर्वात मोठा छोटा Cement उत्पादन प्रकल्प चीन देशात कार्यरत आहे. 

प्रतिदिन वीस ते पंचवीस टन उत्पादन क्षमता असलेले प्रकल्प त्यांना लघु प्रकल्प म्हणतात. चुनखडी आणि कोक ९० पल्व्हरायझेशन अशा प्रकारे केले जाते की ते जाळीच्या बाहेर जाईल. Homogenizer मध्ये Pulverize कच्चा माल एकसंध केला जातो. शाफ्ट भट्टीत नोड्युलाइज केले जाते. शेलच्या खाली ट्रिपल रोटरी डिस्चार्ज गेटसह शेलमुळे सिंटरिंग झोन एकत्र केला जातो. त्याच वेगाने क्लिनरला एअर सीलिंग आणि एकत्रित रोटरी डिस्चार्जसह भट्टी डिस्चार्ज सुविधा आहे. फ्लू गॅस हळूहळू ग्रीन नोड्यूल झोनमधून खाली येतो संपर्कात येतो. सिंटरिंग झोनमध्ये नोड्यूल कोरडे केल्यानंतर त्याचे Cement तयार होते.

ऑक्साईडसह एकत्र (संपर्क) करणे क्लिनरमध्ये तयार Cement हवेच्या संपर्कात लवकर येते आणि थंड होऊन खाली पडते. Cement उत्पादन चे लघु ते मध्यम प्रकल्प सुरू करण्यासाठी सल्लागाराकडून अधिक माहिती घ्या. कच्चा माल, तज्ञांकडून मशिनरी असलेल्या प्रकल्पासाठी आगामी वर्तमान खर्चासाठी एक परिपूर्ण प्रकल्प तयार करा. भांडवली उद्योग असल्याने भांडवल व साहित्य पूर्णपणे जमा करावे लागणार आहे.

बाजार: Cement च्या विक्रीसाठी डीलर नियुक्त करून, तुमचा सर्व माल डीलर द्वारे वितरित करू शकता. मागणी खूप जास्त असेल तर ग्राहकाला मिळेल का? या व्यवसायात तरी नाही जर तुम्हाला स्वतः मार्केटिंग करायचे असेल तुम्हाला अधिक नफा मिळेल. Cement किरकोळ विक्रेते, एजन्सी, बिल्डर, सेंटरिंग कॉन्ट्रॅक्टर्स त्यांना भेटून तुम्ही तुमचा माल त्यांना विकू शकाल.

कच्चा माल: चुनखडी, बॉक्साईट, चिकणमाती, समुद्री खडक, कोक, तेल, कोळसा, लँटेराईट, जिप्सम, पाणी इ. यंत्रसामग्री: हॅमर मील, जबडा क्रशर, बॉल मिल, बकेट लिफ्ट, भट्टी, टाकी, बॉल मोल होवर, मोटर, वीज, नोड्यूल गिझर इत्यादी यंत्रसामग्री आवश्यक आहे.